ثمرۀ فروتنی

کتاب مقدس در باره فروتنی چه می‌گوید؟

فروتنی ریشه در شخصیّت خدا دارد.
مزمور ۱۱۳:-‏۴-۹ و ۱۳۸: ‏۶-‏۷ خدای متعال سر فرود میآورد و بینوا و نیازمند را بر می‌افرازد. ومتی ۱۱:‏۲۹ ؛ اعمال ۸:‏۳۲-‏۳۳؛ فیلیپیان ۲: ۵-‏۸ پسر مجسم خدا از آخور تا به صلیب ، فروتنی را به معرض نمایش می‌گذارد.

کتاب میکا ۶:‏۸ فروتنی نشان دینداری و مذهب واقعی و اصیل است. متی ۵: ‏۳؛ ۱۸:‏۱-‏۴ بدون فروتنی نمی‌توان وارد پادشاهی خدا شد. یا در آن بزرگ شد متی ۲۰:‏۲۶-‏۲۷ ؛ مرقس ۱۰:‏۴۳-‏۴۴ تناقض بزرگ در مسیحیت این است که راه رسیدن به جلال و بزرگی را در فروتنی و کوچک شدن، معرفی می‌کند. در لوقا ۹: ۲۳-‏۲۵و متی ۱۰:‏۳۸ فروتنی یعنی انکار خود ( آزادی از خود. و قبول ورشکستگی روحانی خود است متی ۵:‏۳ فروتنی پیش ذی عزت و احترام است . امثال ۱۵:‏۳۳؛ ۱۸:‏۱۲ ؛ ۲۲: ‏۴ ۲۹:‏۲۳ و برکات مادی است، مزمور ۳۷:‏۱۱؛ متی ۵:‏۵

با ترس خدا رابطۀ بسیار نزدیک دارد. مزمور ۲۵:‏۱۲-‏۱۴؛۲۵:‏۹؛ امثال ۱۵:‏۳۳و ۲۲:‏۴
فروتنی، دروازۀ ورود به حیات جاودان است . متی ۵: ‏۳؛ ۱۸: ۱-‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏۴

خدا به فروتنان فیض می‌بخشد اما با متکبران مقاومت می‌کند. امثال ۳: ۳۴، یعقوب ۴: ۶؛ اول پطرس ۵: ‏۵

خدا کسانی را که در حضور او فروتن می‌شوند ، علیرغم مقام اجتماعی یا اخلاقیشان، آنها را رهایی می‌بخشد. لوقا ۱: ‏۴۸و ۵۲-‏۵۴؛ مزمور ۵۱:‏۱۶-‏۱۷.این افراد ممکن است پادشاهانی پارسا ( دوم تواریخ ۳۲:‏۲۴-‏۲۶؛ ۳۴:‏۲۶-‏۲۸) یا حاکمانی شریر باشند( اول پادشاهان ۲۱:‏۲۷-‏۲۹) ؛ دوم تواریخ ۳۳:‏۱۲-‏۱۳ و یا افرادی پیش پا افتاده دوم تواریخ ۳۰:‏۸-‏۱۱

خدا فروتنان را بر می‌افرازد. متی ۲۳:‏۱۲؛ لوقا ۱: ۵۲؛ ۱۴:‏۱۱؛ ۱۸:‏۱۴؛ ۴:‏۱۰؛ اول پطرس ۵:۶ کسی نباید به دنبال عزت و احترام برای خود بر آید. امثال ۲۵:‏۶-‏۷؛ لوقا ۱۴:‏۷-‏۱۱و یا خود را بیش از آنچه که مست بپندارد . رومیان ۱۲:‏۳

خدا به فروتنان حکمت را به پاداش می‌بخشد. امثال : ۱۱‏-‏۲. او به شخص مسکین و شکسته دل که از کلام خدا می‌لرزد، نظر می‌کند. در اشعیا ۶۶:‏۲ و ۵ . و در اشعیا ۵۷م‏۱۵ و دوم قرنتیان ۷:‏۶ می‌گوید: “ من در مکان عالی و مقدس ساکنم و نیزبا کسی که روح افسرده و متواضع دارد ”

مفهوم فروتنی:

فرهنگ لغت فروتنی را افتادگی و تواضع معنی کرده است.

فروتنی خصلت عجیبی است؛ به محض این که متوجه می شوید آن را دارید، از دستش می دهید!

فروتنی مثل یک گل بسیار نادر است. اگر آن را در ویترین بگذارید فورا پژمرده می شود و رایحۀ خود را از دست می دهد. خصیصه ای است که هرگز نباید از مخفیگاهش بیرون آید. چیزی نیست که بتوان به عمد به معرض نمایش گذارد. و باید برای آن مرتب دعا کنیم و هرگز خدا را برای داشتنش شکر نکنیم.

فروتنی یکی از ثمرات روح نیست بلکه مفهومی است که در کل کتاب مقدس سایه انداخته است.

نقطۀ آغازین فروتنی کجاست؟

پاسخ در خود خدا خداست. فروتنی اززمانی آغاز می شودکه درک صحیحی از خدا و از ارزش و جایگاه خودمان در حضور او پیدا می کنیم.

چگونه می توان فروتن شد؟

زمانی که به درستی جایگاه خدا را درک می کنیم؛ فنا ناپذیری او، قدوسیت او، حکمت او، عظمت و قدرت او را به عنوان خالق و نگهدارندۀ کل جهان در حفظ و تداوم نظام هستی، او که حاکم مطلق، دانش مطلق، حیات مطلق، محبت مطلق و قدوسیت مطلق است؛ از طرف دیگر کوچکی خود را، محدودیتها، ضعفها ، فنا پذیری، ناتوانی و… خود را می بینیم، آنوقت مثل داود می گوییم که انسان چیست که او را به یاد آوری.

ولی همین خدای قدوس، خالق، قادرو عظیم به خاطر گناهان ما پسر یگانه اش را داد تا مارا از بند گناهانمان رهایی دهد. درک این حقیقت از محبت و حکمت و سخاوت و فروتنی عظیم اوست که ما را فروتن می کند.

فروتنی شناخت ارزش و هویت واقعی (خدا، خود و دیگران) و دوست داشتن آن است.

فروتنی آن کیفیّت مسیحی است که از فهم و درک خدا و رابطه و جایگاه صحیح خود در حضورخدا برمی‌خیزد. درک این حقیقت، بی شک در رفتار و گفتار و کردار یک مسیحی نسبت به خدا و نسبت به دیگران اثر خواهد گذاشت. مثل آن خراجگیر که ورشکستگی روحانی خود را می‌دید. در لوقا باب ۱۸-‏۹-‏۱۴ می‌گوید: او بر سینۀ خود زده و گفت خداوندا بر من گناهکار رحم فرما. او می‌دانست که گناهکاراست، حتی نخواست چشمان خود را به آسمان بلند کند.

چه مشخصّاتی فروتنی نیست؟

-‏‏‏ فروتنی خوار و بی ارزش شمردن خود و عطایای خود نیست.
– شخص فروتن در قید استعدادها و یا دستاوردهای خود مثل زیبایی، تحصیلات، مقام، دارایی و پیروزی‌ها و سایر دستاوردها نیست و امنیّت و ارزش خود را در آن نمی‌یابد.
– شخص فروتن توجه، خدمت و زندگیش معطوف به خودش نیست.
– شخص فروتن شیفتۀ خود نیست. رو به سوی دیگری دارد.
– شخص فروتن دائمآّ در پی یافتن عیب و ضعف و خطای دیگران نیست .

خصوصیّات، رابطه و رفتارشخص فروتن در مقابل خدا و دیگران چگونه است.

۱‌– شخص فروتن در اطاعت و سرسپردگی کامل به خدا زندگی می‌کند.

او در هر چیز کاملاّ به خدا متکی است و می‌داند که جدا از او هیچ نیست و هیچ نمی‌تواند بکند. او با دل وجان برتری و حاکمیّت خدا را می‌پذیرد وخود را به تمامی زیر یوغ خدا قرار می‌دهد.

در این رابطه یک نمونۀ بسیار مهم عدم فروتنی و اطاعت را در آدم و حوا میبینم که می‌خواست مستقل از خدا ، خدائی کند که منجر به اوّلین وبزرگترین گناه بشر شد. امروز هم ما می‌خواهیم که خدای دنیای خودمان باشیم و همه چیز مطابق میل و ارادۀ ما باشد. این مخالف آن چیزی است که ما باید باشیم. باید جایگاه خودمان را بشناسیم و خدا را به خدایی بپذیریم.

اسقف استیفن نیل در کتاب خودش، سیرت شخص کامل می‌گوید: فروتنی دو مرحله دارد: مرحله اول آن است که بدانیم بدون‌خدا هیچ نمی‌توانیم کرد، و مرحله دوم آن است که نخواهیم هیچ کاری را بدون خدا انجام دهیم.

امّا بزرگترین نمونۀ فروتنی عیسی مسیح است. همان طور که در انجیل یوحنا تأکید بسیار بر الوهیت عیسی می‌بینم، فروتنی اورا هم می‌بینم. توجه کنید به این نمونه ها:

یوحنا ۱: ‏۱-‏۳ در آغاز کلام بود، کلام با خدا بود و کلام خدا بود. همه چیز بواسطۀ او پدید آمد…

بعد یوحنا معجزات عجیب عیسی را ذکر می‌کند.

در کنار این همه اقتدار نشان می‌دهد که عیسی با فروتنی به خدای پدر اشاره می‌کند. سه بار مکرر می‌گوید :
– من از خود کاری نمی‌توانم کرد ، بلکه بنا بر آنچه می‌شنوم داوری می‌کنم. زیرا در پی انجام خواست خود نیستم بلکه انجام خواست فرستنده خود را خواهانم. یوحنا ۵:‏۲۹-‏۳۰.
– در باب ۷:‏۲۸ می‌فرماید من از جانب خود نیامده‌ام.
– در آخرین شب، در کوه زیتون، در حالی که در رنجی جانکاه بود، (انجیل متی ۲۲:‏۴۲) فرمود: ای پدر اگر ارادۀ توست، این جام را از من دور کن؛ اما نه خواست من، بلکه ارادۀتو انجام شود.
در دعای آخر خود (یوحنا باب ۱۷ :‏۴) می‌فرماید: کاری را که به من سپردی به کمال رساندم.
– در ۱۲: ‏۴۹ می‌فرماید من از جانب خود سخن نگفته‌ام، بلکه پدری که مرا فرستاد به من فرمان داد که چه بگویم و از چه سخن برانم.
– در دعای ربانی به ما یاد داد تا برای همه چیز به خدا تکیه کنیم و نگاهمان به او باشد.

امّا جایگاه خود را به چنگ نگرفت بلکه خود را خالی کرد.

۲‏- شخص فروتن ارزش و امنیّت خود را در خدا می‌شناسد.

– او می‌داند هر چه دارد، از خدا و فیض اوست و برای همین درگیر آنها نیست و به آنها فخر نمی‌کند. کلام خدا به ما می‌گوید که ارزش ما مساوی با خون عیسی مسیح است. او که جایگاه خودش (در صورت خدا بودن) را به چنگ نگرفت بلکه خود را خالی کرد، به خاطرآن خوشی (نجات ما) که در پیش رو داشت. عیسی به خاطر ما که اشرف مخلوقات هستیم مصلوب شد. (رسالۀ فیلیپیان ۲:‏۵-‏۹).

آیا ما مثل مسیح می‌توانیم از خود آزاد باشیم و دعوت و خوشی خود را در محبت، خدمت و فداشدن و ایثار برای دیگران بیابیم؟

مادر ترزا می‌گوید من تنها مدادی در دست خدای نویسنده هستم.

از سادوساندرسینگ وقتی از سفر بشارتی دور دنیا برگشته بود، پرسیده شد که آیا از این که می‌بیند مردم این قدر به او احترام می‌گذارند، هیچ گاه مغرور می‌شود؟ پاسخ داد : کرّه الاغی که به اورشلیم می‌رفت و مردم سر راهش لباسهایشان را پهن کرده و هوشیعانا هوشیعانا میگفتند، می‌دانست که اینها به خاطر احترام به اونیست بلکه به احترام کسی است که سوار اوست.

نویسنده معروف آمریکایی در دفتر کارش یک تابلوی بزرگی از لاک پشت که روی یک حصار نشسته گذاشته. او می‌گوید این تصویر به او درس مهمی می‌دهد، این که هر وقت آن را می‌بیند می‌فهمد که کسی به لاک پشت کمک کرده که روی حصار باریک بنشیند، و هر زمان که به خود می‌گویم عجب شاهکاری کردم، به این لاک پشت نگاه می‌کنم و به یاد می‌آورم ک چطور با فیض و کمک خدا اینجا ایستاده‌ام.

۳-‏ شخص فروتن ، توجه ، خدمت و زندگیش نه معطوف به خود بلکه معطوف به دیگران است.

او میداند که تمام توانائی‌ها و پیروزی‌هایش امانتی در دست خداست. رو به سوی دیگری دارد. دیگران را می‌بیند و با از خود گذشتگی دیگری را ارج می‌نهد و خدمت می‌کند.

در انجیل لوقا ۴: ‏۱۸-‏۲۰ عیسی مسیح طومار اشعیای نبی را در کنیسه قرائت کرد و خدمت خود را اعلام کرد: او متوجه مردم بود و به نیازهای آنها رسیدگی می‌کرد. ما چه؟

در باب ۱۰ مثل سامری نیکو : کاهن و لاوی به ظاهر آن مرد نیمه جان را که به دست راهزنان افتاده و عریان و کتک خورده و زخمی بود دیدند ولی آن قدر مشغول خود بودند که اهمیّتی به این افتاده نکردند. ولی آن سامری، او را دید دلش بر او سوخت و به او رسیدگی کرد. ما چه؟

۴-‏ شخص فروتن تعلیم پذیر است. به دنبال مشورت حکیمانه می‌رود.

در اعداد ۱۲:‏۳ هر چند موسی مقتدر بود و نفوذ بسیار داشت ولی درعین حال کاملاّ به خدا اتکاء داشت و لی مشورت پدر زنش را در مورد تقسیم کارها و داوری ها گوش کرد.

۵-‏ شخص فروتن عکس‌العمل متفاوتی را به شخص ضعیف و یا خطاکار نشان میدهد.

در انجیل یوحنا باب ۸، ماجرای زنی که در حال زنا گرفته شد. همه او را محکوم کردندو امادۀ سنگسار بودند ولی عیسی رفتاری متفاوت نشان داد. ما چه؟ با کسانی که درگیر ضعف یا مشکل و یا حتی گناه هستند چه برخوردی داریم؟ چه زیبا در متی ۷:‏۳-‏۵ می‌خوانیم که چرا پر کاهی را در چشم برادر می‌بینی ، ولی ازچوبی که در چشم خود داری غافلی! دررسالۀ غلاطیان ۶:‏۲ می‌فرماید : بارهای سنگین یکد‌یگررا حمل کنیدکه این گونه شریعت مسیح را به جا خواهید آورد.

۶-‏ شخص فروتن نحوه برخورد شخص فروتن با مخالف و حریف خودش

درانجیل متی ۱۸-‏۱۵-‏۱۸ و اول پطرس ۴:۴ دو خط مش به ما داده شده : با عصبانیت یا با عقب نشینی برخورد کنیم یا این که با روح محبت حقیقت را بگوییم. قدمهایی به سوی رویارویی/ درگیری محبتانه:

۱-‏ اول به خودمان نگاه کنیم.
۲-‏ در وقت درست و در جای درست صحبت کنیم.
۳-‏ حقیقت را با محبت بیان کنیم. شخص فروتن این توانایی را دارد که با ملایمت مخالفت خودش را بروز دهد.
۴-‏ در حفظ اتحاد ابتکار عمل دارد و از حق خود می‌گذردتا تفرقه‌ها و اختلافات را به حد اقل برساند. پولس رسول در رسالۀ اول قرنتیان ۶:۷-‏۹ می‌فرماید: چرا ترجیح نمی‌دهید مظلوم واقع شوید؟ چرا حاضر نیستید زیان ببینید؟ بر عکس ، خود ظلم میکنیدو به دیگری زیان میرسانید، آن هم به برادران خود. چرا بیشتر مظلوم نمیشوید و چرا بیشتر مغبون نمی‌گردید ؟
۵-‏ فروتنی در بشارت و در رفتار با غیر مسیحیان. با نرمی و احترام . رسالۀ اول پطرس ۳: ۱۵

دعا کنیم

دعای فرانسیس آسیسی مقدّس:

ای خداوند مرا وسیله‌ای کن تا صلح و صفای تورا برقرار سازم.

ببخشای تا در آنجا که نفرت هست ، بذر محبت بکارم.
در آنجا که جراحت هست، بذر بخشش
در آنجا که شک هست، بذر ایمان
در آنجا که ناامیدی است، بذر امید
در آنجا که تاریکیست، بذر نور
و در آنجا که اندوه هست، بذر شادی.

ای استاد الهی ببخشای تا بیش از آنکه بخواهم تسلی‌ام دهند، خودم تسلی دهم
بیش از آنکه بخواهم درکم کنند، خودم درک کنم
بیش ازآنکه بخواهم محبتم کنند ، خودم محبت کنم
زیرا که در دادن است که می‌گیریم
در بخشیدن است که بخشیده می‌شویم

و

در مردن است که برای زندگی جاودان زاده می‌شویم.